Jest szansa na realną zmianę w pogrążonej w zapaści psychiatrii dzieci i młodzieży. Bezpartyjni Samorządowcy chcą w całym kraju wprowadzić program, który działa już w lubuskiem.

Z roku na rok przybywa dzieci i młodych ludzi, którzy mają problemy ze zdrowiem psychicznym. Zaburzenia dotykają coraz młodsze osoby, a specjalistów, którzy potrafiliby im pomóc ubywa. Sytuacja stała się katastrofalna – mówienie o kryzysie w psychiatrii dziecięcej w dzisiejszych czasach brzmi już niedorzecznie – mamy zapaść i pogrążamy się w niej coraz bardziej.

Tempo życia rośnie, a wraz z nim wymagania jakie stawiane są już przed kilkulatkami. Małe dziecko nie ma czasu na beztroskie dzieciństwo w takiej formie jak mieli je jeszcze jego rodzice czy dziadkowie. Przedszkole, szkoła, mnóstwo zajęć dodatkowych – wszechobecna presja prowadząca do tego, że w tych małych główkach coraz częściej pojawiają się myśli „jestem do niczego”, „nie dam rady”…

Zabiegani rodzice, rosnące wymagania w szkole, wszechobecna presja – młody człowiek nie radzi sobie z narastającym stresem, pomimo mamy i taty dbających o najnowsze smartfony i ciuchy z górnej półki, jest pozostawiony sam sobie. Jego wielkie życiowe problemy bywają lekceważone przez dorosłych, którzy wychodzą z założenia, że „musi się uczyć, musi sobie radzić, przecież nigdy nikomu nie było i nie jest lekko”…

Jak duża jest skala problemu?

– Trudno powiedzieć miarodajnie jak duża jest skala, ale z pewnością można zauważyć narastanie i pogłębianie się problemów wśród dzieci i młodzieży. Czynników negatywnie wpływających jest coraz więcej. Rozpad relacji rówieśniczych spowodowany powszechnym dostępem do urządzeń elektronicznych, które stanowią wygodny kanał komunikacji ale nie zastąpią prawdziwych relacji. Chroniczny brak czasu rodziców, którzy zajęci aktywnością zawodową nie są w stanie poświęcić dzieciom tyle czasu ile powinni. Na to wszystko nakłada się wirtualne życie w socjalmediach, które jest brutalne, piętnujące, oceniające, wyszydzające, hejt, który doprowadził już do niejednej tragedii. Niestety wiele dzieci nie umie sobie z tym poradzić i nie mają do kogo pójść ze swoimi problemami – mówi psycholog Rafał Jabłoński, kandydat Bezpartyjnych Samorządowców do Sejmu w okręgu 19.

Niestety, pomimo sporego postępu w społecznej świadomości, wciąż zbyt wiele osób bagatelizuje zdrowie psychiczne, które przecież jest równie ważne jak dbanie o tężyznę fizyczną czy zdrowe odżywianie. Chociaż co jakiś czas pojawiają się kampanie społeczne i akcje uświadamiające, część społeczeństwa wciąż stygmatyzuje zaburzenia psychiczne i osoby zmagające się z nimi. Rodzice potrafią wypierać diagnozy, nie dopuszczać do siebie faktu, że ich dziecko ma problemy psychiczne.

– Niestety… Jeszcze w wielu miejscach sam fakt „chodzenia do psychologa” odbierane jest jako coś wstydliwego, coś do ukrycia. Często też rodzice, poprzez swoją nieumiejętność bezwarunkowej akceptacji dziecka, są pierwszymi „hejterami”. Dla dziecka nieumiejącego sobie jeszcze radzić z takimi zjawiskami jest to szczególnie bolesne. Dlatego psychologowie tak często postulują terapie rodzinne. Aby rodzice również uczestniczyli w terapiach i również przepracowali w sobie to co negatywnie oddziaływuje na otoczenie w tym własne dzieci. Warto pamiętać, że nic nie dzieje się bez przyczyny. Natomiast sama manifestacja takiego czy innego zachowania jest najczęściej tylko efektem końcowym całego procesu. Często jest to wręcz wołanie dziecka „zauważcie mnie”. Dlatego tak ważny jest udział rodziców w terapii – podkreśla Rafał Jabłoński.

Wielokrotnie mówiło się już o tym, że mamy potrzebę pilnych zmian w tym zakresie, że dzieci i młodzież muszą mieć zapewniony szybki dostęp do psychiatrów, psychologów i terapii. Na tym jednak wciąż się kończy – na prześciganiu się w pomysłach, które szybko trafiają na przysłowiową półkę, bo rozwiązanie problemu łatwe nie jest. Na pewno milowym krokiem w dobrą stronę byłoby zapewnienie dostępu do psychologa w każdej szkole.

– Profesjonalna pomoc psychologiczno-pedagogiczna stanowi integralną częścią działań każdej placówki edukacyjnej. Zakres tej pomocy powinien być zdeterminowany przez diagnozę indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, ich możliwości psychofizyczne oraz czynniki środowiskowe wpływające na ich funkcjonowanie. Wymagający reformy, przeciążony system edukacji może istotnie wpływać na psychiczny dyskomfort dzieci i młodzieży, ich negatywne postawy oraz zdrowie psychiczne. Potrzebne są zdecydowane działania szkół w obszarze promocji i ochrony zdrowia psychicznego uczniów oraz inicjatywy kreujące w szkole klimat sprzyjający bezpieczeństwu psychicznemu młodzieży. Ważna jest również pomoc psychologa lub pedagoga w szkole w kształceniu kompetencji społecznych, zdolności empatii i atmosfery współpracy wśród dzieci i młodzieży – mówi Lucyna Baca-Lönn, kandydująca do Sejmu z okręgu nr 20.

W szkołach nasze dzieci spędzają gros czasu, więc zapewnienie im tam profesjonalnej opieki jest bardzo ważne, jednak jak podkreśla Rafał Jabłoński trzeba pamiętać, że proces wychowania odbywa się przede wszystkim w domu. Dopiero potem jest szkoła czy środowisko rówieśników.

– Jeśli widzimy, że jest „problem”, to on zawsze powstał w domu, a przyczyn może być wiele – jak choćby model relacji pomiędzy rodzicami, ich empatia itd. Dlatego psycholodzy mogą pomóc, ale tylko przy czynnym udziale rodziców, a nie w ich zastępstwie – zaznacza.

Rodzice, którzy chcą pomóc dziecku i próbowali dostać się na wizytę do psychologa czy psychiatry doskonale wiedzą, że wyjścia są dwa: albo korzystają z bezpłatnej pomocy, co wiąże się z bardzo długim czasem oczekiwania (a tego czasu nie ma), albo płacą ogromne pieniądze za wizytę w miarę „przyzwoitym” terminie.

Nadzieją dla najmłodszego pokolenia i całych rodzin, które pozostawione same sobie walczą o życie każdego dnia odliczając tygodnie albo miesiące do zbawiennej wizyty u psychiatry, jest wprowadzony już w lubuskiem program Bezpartyjnych Samorządowców.

Wzorem województwa Lubuskiego BS chcą wprowadzić system dopłat dla lekarzy, którzy zdecydują się na tą trudną, wymagającą specjalizację.

– Plan zakłada system dotacji, grantów, konkursów dla psychologów i psychoterapeutów, ponieważ to oni muszą mieć narzędzia, to oni zajmują się prewencją, profilaktyką i pracą z młodzieżą. To oni też znają system oświaty i ochrony zdrowia na poziomie samorządowym – to tam mają się odbywać te konkursy, gdzie jesteśmy blisko ludzi – mówi lekarz Jakub Szczepański z Bezpartyjnych Samorządowców i podkreśla, że poprawa psychiatrii dzieci i młodzieży to bardzo ważny punkt w programie BS.

Mamy nadzieję, że ten plan, zupełnie inny niż wszystkie, które do tej pory pojawiały się i znikały, w perspektywie kilku lat pozwoli wprowadzić realne zmiany w systemie opieki psychiatrycznej najmłodszych, bo dzieci potrzebują naszej pomocy.

Numery telefonów pod którymi można uzyskać pomoc w kryzysie psychicznym:

1.Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia”: 800 12 00 02

2.Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111 (czynny cały tydzień, 12:00-2:00)

3.Telefoniczne Centrum Wsparcia: 800 70 2222 (czynny całą dobę)

4. Fundacja ITAKA – infolinia dla dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli 800080222